De beheersing van het knikje
Foto: Huidige woonplaats Suwâld in het jaar 1754 met kerk, gebouwd in de 12e eeuw (volgens google)
Misschien ben ik de enige ter wereld voor wie dit nieuw is. Maar ever since wij verhuisd zijn naar een pittoresk Fries dorp met 650 inwoners is het mij vaak opgevallen. Nog vaker is het me overkomen: Het knikje. Er wordt hier nogal wat afgeknikt. En het is tijd dat ik daar eens wat over schrijf. De beheersing van het knikje, de effecten ervan en wat het doet met mij. Maar voor wie het knikken ook nieuw is eerst maar eens wat verheldering over deze bijzonderheid;
knik (de; m; meervoud: knikken) verticale beweging met het hoofd voorover als teken van toestemming of begroeting
knik·ken (knikte, heeft, is geknikt) 1) bevestiging 2) breekbaar groeten 3) buigen 4) eerbied betonen 6) het hoofd op en neer laten gaan
Als het goed is weet je nu een beetje over welke knik ik het heb. Het gaat me dus níet om een opwaartse knik waarbij je even je neusgaten laat zien aan je opponent zo van 'Hé.. wat mot je?' De ander uitdagend aankijkend alsof je gaat duelleren of zo. Nee dit knikje is dus van de categorie verbindend, vriendelijk en sociaal. Oer Hollands ook misschien? Voorheen zou het knikje mij doen denken aan rimpelige mannetjes met grijze haren die respectvol een tikje geven tegen hun 'Ciske de rat-petje' en vervolgens een pijp in de lucht steken. Hun voorhoofd breekbaar buigend en iets mompelen als 'mogguhh'... of een respectvol 'dag meneer de dominee'... of zoiets....
Maar nee. Het knikje is hier hardstikke hip.
Ik oefen sinds dit jaar dan ook regelmatig die specifieke verticale beweging met mijn voorhoofd en al gaat het me wat stijfjes af, toch begin ik het meer en meer te voelen. Want net als bij nieuwe choreografieën die je aanleert moet je eerst de bewegingen maar gewoon nadoen en pas als je niet meer nadenkt over de pasjes kun je diezelfde bewegingen doen met gevoél, of liever nog met overgave. Het publiek zal je dankbaar zijn als je er een stukje van jezelf in legt. Doe je dat niet, dan is het niet meer dan een koud kunstje. En aangezien ik graag gezien wordt als die nieuwe vriendelijke buurvrouw van nummer 9, die ene uit Amsterdam weet je wel, doe ik mijn uiterste best om een stukje van mezelf te leggen in de knik. Het laatste wat ik wil overbrengen aan 'mijn publiek' is dat ik koud ben en heel stads.
Ik moet zeggen, het bevalt me wel. Het knikken wordt steeds makkelijker en vaak genoeg verschijnt er een oprechte glimlach gratis bij, en het gééft niks als de ander niet terug lacht. Het geeft me daarentegen heel véél als de ander mijn glimlach beantwoord. Het geeft me een gevoel van 'het kan nog'.. het bestaat dus nog, oer vriendelijkheid. Een breekbaar groeten en de ander het gevoel geven 'ik zie jou' doet echt iets met me. En het kost dus niks. Enkel wat moeite om mij uit mijn zelf-gerichte denken te onderbreken en de ander even te zien en te bevestigen dat het leven mooi is.
Alsof ik met wildvreemden even proost op het leven. Zo voelt het dan als ik weer 'es met de honden over straat loop, altijd weer hetzelfde rondje rond de kerk. Letterlijk. Prachtig is het kerkje trouwens, al gebouwd in de 12e eeuw als ik google mag geloven. Twaalfde eeuw!!!! Da's echt mega lang geleden. Die kerk stond er dus echt al in de oertijd. Wat zal er veel gekikt zijn onder het toezien van die kerktoren. Ik hoop dat deze gewoonte hier voor altijd blijft bestaan. Want het maakt het leven een stuk vriendelijker, socialer, respectvoller en uiteindelijk zorgt het zelfs voor verbinding.
Tot slot zou ik zeggen, probeer het eens. De knik. Zo eenvoudig en simpel. Beweeg je voorhoofd kordaat en gracieus naar beneden en vervolgens weer omhoog en krul iets met de mondhoeken richting de oren.
En voor de durfallen onder ons, steek je hand erbij op alsof je kort maar plechtig belooft de waarheid te spreken 'zo helpe mij God almachtig'.. en steek diezelfde hand daarna weer ontspannen in je jaszak. Mocht er per ongeluk dan een 'hoi' uit floepen dan is dat ook oké. Schaam je niet, maar herhaal het de volgende keer nog eens bewust. Vol overgave het liefst. Je publiek zal je dankbaar zijn. Ze zullen verwonderd of verbaasd terug kijken, wellicht met een vleugje wantrouwen als het voor de ander nog ongewoon is. But hey...? Whó cares?